Son günlerde gıda enflasyonu oldukça dikkat çekici bir biçimde konuşuluyor. Kamuoyu gündeminde özellikle yağ ve buğday fiyatları ile yer bulan gıda enflasyonu konuşulurken bu konuda önemli bir gösterge olan 2020 – 2021 dönemine ait Bitkisel Ürün Denge Tabloları* TÜİK tarafından açıklandı. Bu veri aslında ülkemizde yapılan tarımsal üretimin yurtiçi taleple sağladığı dengenin verisidir.
2020 – 2021 döneminde ortalama bitkisel üretimde yurt içi üretimin talebi karşılama derecesi (yeterlilik derecesi) %97,4 oldu. Toplam tahıl üretiminde en büyük paya sahip olan buğdayın yeterlilik derecesi %102,3 (durum buğdayında %259, diğer buğdayda %89,2), yem sanayisi en önemli girdilerini oluşturan arpanın yeterlilik derecesi %97,1 olarak açıklandı. Fakat yem sanayinin bir diğer önemli girdisi olan mısırın yeterlilik derecesi %84,9 olarak açıklanırken soyanın yeterlilik derecesi ise %5,4 olarak gerçekleşti. Soya bu anlamda en çok üretim açığı ve dış bağımlılık gerektiren yem bitkisi olarak görünüyor.
Seçilmiş meyve ürünlerinde ise yeterlilik derecelerimiz şöyle sıralandı; Fındık %552 ile yeterlilik derecesi en yüksek meyvemiz oldu. Fındığı %501 ile İncir ve %397 ile kayısı izledi.
Bunun haricinde yeterlilik oranı ilk 5’te olan diğer seçilmiş meyvelerimiz ise şunlar oldu;
- Greyfurt %329,8
- Mandalina %224,3
- Limon %220,4
- Nar %144,9
- Elma %143,9
Tahıl, sebze ve diğer ürünlerde ise ilginç bazı tablolar karşımıza çıkıyor. Bu alanda seçilmiş tahıllar ve diğer besin öğelerinde ise yeterlilik oranları sıralaması aşağıda paylaşılmıştır.
- Nohut %122,3
- Kolza %111,2
- Patates %106,5
- Pamuk %103,7
- Buğday** %102,3
- Çavdar %100
- Şeker Pancarı %100
Üretiminde yüksek miktarda eksik bulunan bazı ürünlerin yeterlilik miktarları şöyledir:
- Arpa %97,1
- Kuru Fasulye %92
- Mısır %84,9
- Pirinç %81,2
- Kırmızı Mercimek %71,2
- Ayçiçeği %62,5
- Yeşil Mercimek %58,7
- Soya %5,4
- Yulaf %2,4
Bu ürünler hem mutfağımız için oldukça önemli olan hem de endüstriyel olarak ihtiyaç duyduğumuz hammaddeler olduğu için oldukça ciddi önem arz etmektedir.
Açıklamalar
* TÜİK yeterlilik derecesini şöyle tanımlıyor: Bir bölgenin kullanılabilir üretiminin (iç üretim) o bölgenin talebini ya da yurt içi kullanımını (insan, hayvan ve endüstrinin bütün ihtiyaçlarını) ne ölçüde karşılayacak durumda olduğunu gösterir. Değerin, 100’den küçük olması, üretimin yurtiçi talebi tam olarak karşılayamadığı durumu temsil eder. 100’den büyük olan bir değer, iç ihtiyaçları geçen, ihraç edilebilir ve/veya stoklanabilir miktarların varlığını gösterir.
** Yazıda buğdayla ilgili verilen veri; Durum ve Ekmeklik türlerini kapsamaktadır.
Kaynak
-
Bitkisel Ürün Denge Tabloları, 2020-2021 | TÜİK